Wstęp: Najczęstszą przyczyną znacznego upośledzenia widzenia na świecie jest zaćma. W ciągu ostatnich dziesięcioleci techniki operacyjne usunięcia zaćmy z ryzykownych, o niepewnym rokowaniu, przekształciły się w zabiegi z niską ilością powikłań.
Pacjenci i metody: Problem zaćmy przestudio-wano na podstawie archiwalnej dokumentacji medycznej Akademii Lekarskiej w Gdańsku (1945−1950). Przeanalizowano epidemiologię zachorowań, rodzajetechnik operacyjnych, skuteczność leczenia oraz powikłania pooperacyjne.
Wyniki: Najczęstszą przyczyną hospitalizacji była zaćma. Ponad połowę rozpoznań stanowiła zaćma starcza, z czego w 72% jej postać dojrzała. Do głównych technik operacyjnych należał zabieg zewnątrztorebkowego usunięcia soczewki. W 45% przypadków czas hospitalizacji wynosił 3−4 tygodnie. W okresie pooperacyjnym u 61% pacjentów BCVA (bestcorrected visual acuity − najlepsza skorygowana ostrość wzroku) wynosiła 0,1−0,4 Sn.
Wnioski: Ze względu na duże ryzyko związane z zabiegiem operacyjnym oraz konieczność stosowania korekcji okularowej do operacji kwalifikowano głównie pacjentów z zaćmą dojrzałą. Długi okres ho-spitalizacji wynikał z wielu procedur medycznych, którym poddawany był pacjent w okresie przed- i pooperacyjnym. Pomimo złych warunków pracy, jakie panowały na terenie powojennego Gdańska, niewielkiej ilości lekarzy, skomplikowanych zabiegów oraz ,,gęstych’’ zaćm, osiągano ostatecznie znaczną poprawę ostrości wzroku.
